Ресей заңнамасында заттарды бір адамның екінші біреудің меншігіне беруінің белгілі бір ережелері қарастырылған. Бұл мәмілелер жиынтықта «мүлікті иеліктен шығару» деп аталады.
Меншікті иеліктен шығару түсінігі және түрлері
Мүлікті иеліктен шығару - кез-келген затты олардың иесі болатын басқа адамға беру. Иеліктен шығаруға заттар мен құқықтар ғана жатады. Зияткерлік меншіктің кез-келген қызметіне (жұмысына) және объектісіне, сондай-ақ басынан бастап иеліктен шығаруды білдірмейтін экономикалық емес қатынастарға меншік құқығын беру мүмкін емес. Бұл жағдайда жеке мүліктік және мүліктік емес құқықтар да ауысуы мүмкін, мысалы, жылжымайтын мүлікке меншік құқығы немесе қамқоршылық құқығы. Мәмілені жасау басқа адамның иелігіне берілген заттардың құнына байланысты қарапайым жазбаша немесе ауызша түрде жүзеге асырылады.
Бөтендікке сатып алу-сату, айырбастау, қайырымдылық, қайырымдылық және тағы басқалары сияқты операциялардың түрлері кіреді, олардың толық тізімі Ресей Федерациясының Азаматтық кодексінде бар.
Иеліктен шығару құқығынан бас тарту, заттарды немесе зияткерлік меншік объектілерін уақытша пайдалануға беру, сондай-ақ иеліктен шығарудың болашақ мүмкіндіктерін қамтамасыз ету бола алмайды (мүлікті иеліктен шығару туралы алдын-ала келісім жасау).
Мүлікті иеліктен шығару туралы шарт жасасу
Сатып алу-сату сияқты мәміле үшін иеліктен шығару туралы келісім міндетті түрде иеліктен шығарылған заттың бағасын көрсетуді көздейді. Егер бұл жазбаша түрде келісілмеген болса, сатып алу-сату шарты жасалмаған болып саналады. Сонымен қатар, заңнамада мүлік иесінің иеліктен шығарылғаннан кейін де оған деген құқықтарының бір бөлігін сақтап қалу мүмкіндігі қарастырылған.
Мүлікті иеліктен шығару көбінесе мәміле жасасу кезінде тараптар арасындағы келіспеушіліктермен бірге жүреді. Процестің заңға сәйкес келуі және дау тудырмауы үшін тараптар нотариустың қызметтерін пайдалана алады. Нотариус жылжымалы және жылжымайтын мүлікпен жасалатын мәмілені куәландырады, тергеу органдары немесе сот тағайындаған онымен қамауға алынбаулардың жоқтығын тексереді, өйткені қамауға алынған мүлік иеліктен шығару объектісі бола алмайды. Мысалы, жылжымайтын мүлікке қатысты қамауға алудың бар немесе жоқ екендігі туралы ақпарат жылжымайтын мүлікке құқықтардың және онымен жасалатын мәмілелердің бірыңғай мемлекеттік тізілімінде қамтылған, оның көшірмесі, нотариустың талабы бойынша әділет мекемесі ұсынады осы мүлікке құқықтарды мемлекеттік тіркеуді жүзеге асырады.
