Құқықтық позитивизм әсіресе 19 ғасырда Батыс Еуропа мен Ресейде кеңінен танымал болды. Оның ойынша, барлық құқық - бұл мемлекеттің заң шығарушы қызметі, сондықтан ол мемлекет күшінен шығатын кез-келген қатынасты, нормаларды ақтайды.
Құқықтық позитивизм - құқық философиясының бір саласы. Оның жақтаушылары заң ғылымы шеңберінде шешілетін міндеттер шеңберін «осында және қазірде» жұмыс істейтін құқықты зерттеу арқылы тарылтады. Оның үстіне, ғылым оны басым күштің мәжбүрлеу күшімен орнатылатын мінез-құлық нормаларының, ережелерінің жиынтығы ретінде қарастырады.
Құқықтық позитивизмнің даму тарихы
Құқықтық позитивизмнің бастауы О. Комт позитивті философияның ережелерін қалыптастырған 1798-1857 жж. Ол өз еңбектерінде сол кездегі әлеуметтік өмірге тоқталып, өткенді, қазіргі және мүмкін болашақты ескере отырып, қоғамның қалыптасуы үшін жаңа тәртіпті қалыптастыру қажеттілігін түсіндірді.
Бұл үрдіс 19 ғасырдың аяғында ерекше танымал болды. Осы уақытта оны қолдаушылар негізінен Батыс Еуропада және Ресейде табылуы мүмкін. Құқықтық позитивизмнің пайда болуы Джон Остиннің сөзімен байланысты, ол үкімет ол басқарылатын күйінде құрылуы керек деген.
ХХ ғасырда құқықтық позитивизм буржуазиялық юриспруденцияға тән болды. Оның бағыттарының бірі нормативтілік болды.
Құқықтық позитивизмнің мәні мен маңызы
Бағытқа сәйкес құқық дегеніміз - бұл мемлекеттің таптық, экономикалық және басқа қатынастарға тәуелді емес, заң шығарушылық қызметінің нәтижесі. Дж. Остин бойынша нормалардың бірнеше түрі бар: құдайлық және позитивті мораль. Соңғысы негізінде басқа адамдардың пікірлерін қамтуы немесе саяси күш ұйымдастыруы мүмкін. Бұл аспект бойынша заң ғылымы бұрыннан қалыптасқан құқықтық тұжырымдамалар жүйесіне, заңдық міндеттемелерге және әртүрлі санкцияларға негізделген.
Позитивизм әрдайым мемлекеттен шыққан кез келген шешімді ақтайды. Мұндай барлық талаптардың мазмұны қандай болғанына қарамастан қатаң сақталуы керек. Осы себепті позитивистік құқықтық ойлау авторитарлық басқару басым болған көптеген елдерге тән.
Қазіргі позитивистік үкімет заңды рухтың көрінісі ретінде жоққа шығарады. Атақты саясаттанушы М. Ю. Мизулин сипатталған тәсілдердің таралуымен Ресейдегі заманауи заң шығарушылық тәжірибе адам құқығын дамытуға мүмкіндік бермейді, жалпы заңның дамуына кедергі келтіреді дейді. Қазіргі кезде позитивистік құқықтану ұлттық құқықтық тәртіпті заңға тек қолданбалы мән бере отырып, сыртқы және әлеуметтік мәселелерді шешудің құралына айналдырады.
